ESPERANTOLOGIA KONFERENCO
Sub la aŭspicioj de
Universala Esperanto-Asocio (UEA) kaj la Centro por esploro kaj
dokumentado pri mondaj lingvoproblemoj (CED)
*** EK 2012 ***
CONFERENCE ON ESPERANTO
STUDIES
Under the auspices of the
Universal Esperanto Association (UEA) and the Center For Research and
Documentation on World Language Problems (CED)
La Universala Esperanto-Asocio kaj la Centro por esploro kaj
dokumentado pri la monda lingvoproblemo aranĝos la 35-an konferencon pri
esperantologio en Hanojo, Vjetnamio.
Lingvo: Esperanto.
Tempo: 2012-08-02 14:00—18:00.
Loko: La kongresejo de la Universala
Kongreso de Esperanto en Hanojo.
Partoprenontoj: Ĉiu aliĝinto al la Universala
Kongreso rajtas partopreni.
Programo
- 14:00—14:20. NGUYEN
Xuan Thu: Esperantigo de personaj nomoj kaj loknomoj: la kazo de
Vjetnamio
- 14:20—14:30. Diskuto pri la prezento de Nguyen Xuan Thu
- 14:30—15:00. KADOJA
Hidenori: Dekonstruado de esperanta frazeologio
- 15:00—15:10. Diskuto pri la prezento de Kadoja
Hidenori
- 15:10—15:50. Heidi GOES: Esperanto-movado en Indonezio: ĉu io
lastatempa?
- 15:50—16:00. Diskuto pri la prezento de Heidi Goes
- 16:00—16:30. Paŭzo
- 16:30—17:05. KOUTNY
Ilona: Kiel niaj pensoj vortiĝas? Kiun semantikan modelon
sekvas esperanto?
- 17:05—17:15. Diskuto pri la prezento de Koutny Ilona
- 17:15—17:50. Mélanie MARADAN:
La esperantologiaj principoj de Eugen Wüster
- 17:50—18:00. Diskuto pri la prezento de
Mélanie Maradan
Resumoj ĉi-malsupre.
Organizantoj, komisiite de UEA kaj CED:
Christer Kiselman, gastprofesoro; membro de la
Akademio de Esperanto; membro de la Reĝa Sveda Akademio de
Sciencoj.
Adreso:
Upsala Universitato, Instituto por informadika teknologio, Poŝtkesto 337,
SE-751 05 Uppsala, Svedio;
Retpoŝta adreso: kiselman@it.uu.se;
christer@kiselman.eu
kaj
Mélanie Maradan, tradukisto kaj terminologiisto nun vivanta en
Berlino. Ŝi estas UEA-komisiito pri terminologiaj
instancoj.
Retpoŝta adreso: melmaradan@yahoo.fr
Publikigaĵo
UEA kaj CED planas eldoni volumon kun la prezentoj.
Resumoj
Esperantigo de personaj nomoj kaj loknomoj: la kazo de
Vjetnamio — Resumo
NGUYEN Xuan Thu
Dank' al la progreso de interreto, esperanto estas pli kaj pli
parolata je monda skalo. Legi la personajn nomojn kaj loknomojn ne
plu sufiĉas. Oni volas voĉe elparoli ilin. Por plejparto
de eŭropaj landoj tiu procezo estis matura, pro tio ke esperanto
estas konstruita surbaze de eŭropaj lingvoj. Por landoj el aliaj
kontinentoj, inkluzive Vjetnamio, restas pripensindaj problemoj:
ĉu esperantigendas personaj nomoj? Ĉu esperantigi
ĉiujn loknomojn, aŭ nur kelkajn famkonatajn nomojn? La
preleganto provas prezenti sian vidpunkton pri litera kaj/aŭ
fonetika transskribo de vjetnamaj nomoj — personaj kaj
geografiaj, kaj esperantigo de vjetnamaj personaj nomoj.
Nguyen Xuan Thu estas emerita farmaciisto. Li naskiĝis je
1932-08-23 kaj esperantistiĝis en 1957. Li estas membro de UEA
kaj kunlaboranto de edukado.net. Membro de la listo La bona
lingvo. Membro de la Centra Komitato de Vjetnama
Esperanto-Asocio, Estro de Trejna subkomisiono de Vjetnama
Esperanto-Asocio (VEA). UK-97a LKK-ano pri Informado kaj gazetara
servo. Kunkompilanto kaj redaktanto de aperonta Granda
Esperanto-Vjetnama Vortaro. Redaktoro de retpaĝaro de VEA.
Retpoŝta adreso: autuno32@gmail.com
Stratadreso: 70 B20a Kim Lien, Dong Da, Hanojo,
VN. Telefonnumero: +84—4-35274547
—
Dekonstruado de esperanta frazeologio — Resumo
KADOJA Hidenori
En ĉi tiu raporto mi diskutos pri la teoria bazo de esperanta
frazeologio. En ĉiu kampo de esperantologio la enhavo de studoj
devas kontribui al la evoluo de esperanto en nia socio kaj la movado
por pliuniversaligi esperanton. Alivorte esperantologio devas
konformigi sian bazon al la ideologioj kiujn esperanto mem kiel movado
enhavas. Tio estas la unua kaj decida diferenco kompare kun
frazeologioj de neplanlingvoj, kiuj estas studataj de lingvistoj per
ordinara lingvistika metodo. Tie oni povas trovi konfronton inter
regulismo kaj priskribismo. La temo de ĉi tiu raporto estas analizi
la konfronton, kaj montri kia esperantologio, inkluzive de esperanta
frazeologio, devas esti kaj funkcii.
—
Kadoja Hidenori estas naskita en 1970. Li estas prelegisto en Cujama
Ŝtata Kolegio de Teknologio en Japanio kaj ĉefredaktoro de
la fakgazeto Syakaigengogaku (Sociolingvistiko) ekde 2001.
Ĉefverkoj
Sociolingvistiko de alfabetismo, 2010, Tôkyô.
"De lingvaj rajtoj al planlingvo".
En: Maŝiko Hidenori (red.), Lingvo, povo,
diskriminacio. Emancipado de informo — malfortuloj el la vidpunkto
de lingva rajto, pp. 107—130. Tôkyô, 2006.
Kontaktadreso (oficejo): 708-8509, Tuyama-si, Numa,
JP-624-1, Japanio.
Retpoŝta adreso: kadoya@tsuyama-ct.ac.jp
—
Esperanto-movado en Indonezio: ĉu io lastatempa? —
Resumo
Heidi GOES
Oni povus supozi ke la esperanto-movado en Indonezio, kiu en la lastaj
jaroj pli kaj pli viglas kaj kreskas, estas io lastatempa. Jes,
antaŭ kelkaj jaroj estis nur kelkaj unuopaj esperantistoj en
Indonezio, dum nun estas centoj, kaj ankaŭ ekzistas kelkaj
kluboj. Tamen jam antaŭ pli ol cent jaroj, en la komenco de la
20-a jarcento, estis esperantistoj sur la teritorio de la nuna
Indonezio. La pioniroj en la tiama Nederlanda Hindio estis
eksterlandanoj, precipe nederlandanoj kaj britoj, kiuj venis tien kiel
diversspecaj oficistoj, oficiroj, instruistoj kaj maristoj. Tamen ne
tre longe post tio, ankaŭ pli kaj pli da indiĝenoj komencis
lerni esperanton kaj krei klubojn.
Inter 1925 kaj la dua mondmilito la movado en Nederlanda Hindio,
kvankam eble ne tre granda, estis tre vigla, kaj inter la envenintoj,
kaj inter la lokanoj. Precipe Liem Tjong Hie estis tre aktiva. La
movado vigliĝis plurflanke: aperis revuoj, (lerno)libroj kaj
artikoloj, okazis kursoj sur pluraj insuloj, fondiĝis kluboj kaj
asocioj kaj oni propagandis diversmaniere kaj sukcese. Pro la dua
mondmilito tiu vigla movado disfalis.
Post la sendependiĝo la movado denove ekfloris sub la gvido de la
indonezianino Rankajo Chailan Sjamsoe Datoe Toemenggoeng, helpata de
malnovaj esperantistoj. En 1952 ŝi starigis Indonezian Universalan
Esperanto-Asocion, poste nomitan Indonezia Esperanto-Asocio. Plejparto
el la movado en la sekva jardeko en Indonezio iniciatiĝis pro ŝia
laboro, sed ankaŭ Liem Tjong Hie daŭre laboris kaj eldonis,
ankaŭ en la postaj jardekoj. Konkretaj agadoj konsistis el starigo
de kursoj, kaj sinsekve de kluboj en la grandaj urboj sur diversaj
insuloj, kaj de eldono de revuoj, lernolibroj kaj vortaroj. La movado
kulminis dum la unua Konferenco en aprilo 1960
en Ĝakarto. Bedaŭrinde en 1962 sinjorino Toemenggoeng forpasis,
kaj en la sama periodo ankaŭ la esperanto-movado. Tamen la
esploroj malkaŝis ke ne pro ŝia forpaso, sed pro politikaj
kaŭzoj la movado tute forvelkis por pluraj jardekoj.
—
Heidi Goes naskiĝis je 1976-03-15 en Oostende, studis
afrikajn lingvojn kaj kulturojn de 1995 ĝis 1999 kaj poste
evolukunlaboradon (1999—2001) kaj agrikulturan evoluadon (2001—2002)
en la universitato de Gento, patriniĝis en majo 1997 kaj loĝas de
septembro 2000 en Bruĝo.
Ŝi esperantistiĝis en septembro 1990. Naŭ jarojn poste
ŝi finverkis licenciulan disertaĵon pri la esperanto-movado
en Afriko, post esploroj en bibliotekoj kaj surloke en Tanzanio kaj
Togolando. Ŝi aktivas en la loka bruĝa kaj en la vegetarana
esperanto-movado. En junio 2007 aperis ĉe UEA ŝia
libro Afero de espero pri la historio de la esperanto-movado en
Afriko, bazita sur la menciita disertaĵo kaj novaj bibliotekaj
esploroj. Ekde tiam ŝi esploras pri la historio de la
esperanto-movado en Indonezio, pri kio jam aperis tri artikoloj
en Esperanto en Azio.
En novembro 2009, septembro – oktobro 2010 kaj julio 2012
ŝi vojaĝis por instrui kaj esplori en Indonezio. Ŝi
instruis aŭ enkondukis esperanton al centoj da indonezianoj de
diversaj aĝoj. Pliaj centoj aŭ miloj da indonezianoj
informiĝis pri esperanto pro la diskonigo pri la kursoj en la
reto kaj en lokaj gazetoj. Dum tiuj vojaĝoj ŝi ankaŭ
kontaktis lokajn esperanto-pionirojn aŭ ties infanojn, kaj
esploris en lokaj kaj nacia bibliotekoj. Prepare al la unua
instruvojaĝo ŝi kunkompilis kaj kunredaktis novan, modernan
ŝlosilon por indonezianoj, Kunci Esperanto, kiun UEA
publikigis en oktobro 2009.
Retpoŝte: heidi.goes@gmail.com
—
Kiel niaj pensoj vortiĝas?
Kiun semantikan modelon sekvas esperanto? — Resumo
KOUTNY Ilona
Esperanto lanĉiĝis kun iom pli ol 900-elementa vortlisto bazita
sur la vortprovizo de eŭropaj lingvoj kaj evoluis al plenfunkcia
lingvo, uzata kaj influata fare de diverslingvanoj en la tuta
mondo. Ĉu esperanto sekvas iujn specialajn semantikajn
skemojn? Ĉu niaj vortoj estas motivitaj? Kiomgrade esperanto
spegulas la semantikan sistemon de siaj fontolingvoj kaj kiomgrade
elformis propran aŭtonoman sistemon? Al tiuj ĉi kaj similaj
demandoj serĉas respondon la aŭtorino en sia prelego.
—
Koutny Ilona naskiĝis en Hungario kaj ekde 1997 vivas en
Pollando. Ŝi diplomiĝis pri matematiko, franca filologio
kaj esperantologio, poste doktoriĝis pri lingvistiko en la
Budapeŝta Eötvös-Universitato (HU) kaj habilitiĝis
ĉe la Universitato Adam Mickiewicz en Poznan (PL). Ŝi
instruis ĉe la Esperanto-fako de Eötvös
Universitato. Nun ŝi estas profesoro kaj estras la Ugro-Finnan
Katedron de UAM. Ŝi fondis en 1997 kaj gvidas ankaŭ la
internaciajn postdiplomajn Interlingvistikajn Studojn ĉe UAM, kie
ŝi prelegadas pri esperanta lingvistiko kaj komunikado. Ŝi
okupiĝis pri komputa lingvistiko, redaktis la Hungaran-esperantan
vortaron (1996, kun I. Szerdahelyi), la Hungaran-polan temvortaron
(2000 kun koleginoj) kaj tri temvortaretojn kun ekzercoj en
angla-esperanta-hungara versio. ŝi esploras pragmalingvistikon
kaj la rilaton de lingvo kaj kulturo. Membro de la Akademio de
Esperanto.
Retposŝta adreso: ikoutny@amu.edu.pl
Retpaĝaro: http://www.staff.amu.edu.pl/~interl/index.html
—
La esperantologiaj principoj de Eugen Wüster —
Resumo
Mélanie MARADAN
"Reprenu viajn multajn paperaĵojn! Tio ne estus presebla."
Tian leteron de profesoro ricevis Eugen Wüster (1898—1977) rilate
sian manuskripton por disertaĵo. Malgraŭ tiu unue forte
malfavora reago, la verko poste publikiĝis, tradukiĝis kaj
elĉerpiĝis. Ĝi ampleksas centojn da detale prilaboritaj
paĝoj, ankoraŭ nuntempe estas konsiderata kiel la fonda bazo de
la terminologia scienco kaj inspiris la kreadon de tutmonda komitato
pri terminologio.
Kiamaniere ĝermis science revoluciaj ideoj ĉe juna studento?
Dum sia gimnazia tempo, Wüster ricevis kontrakteton por verki koncizan
esperanto-vortaron. Ĉar li ne emis supraĵe plenumi taskojn,
la projekto rapide aliformiĝis en imponan dulingvan enciklopedian
vortaron. Ĉi-enkonduke li skribis aron de esperantologiaj
principoj (ĝusto kaj boneco de esprimo, lingva evolucio
centripeta kaj centrifuga, lingvekonomia vortara principo, principoj
de transskribo...), kiuj en postaj jaroj servis kiel kerno por lia
internacie laŭdita disertaĵo germanlingva.
La prelego celas prezenti unuaflanke la vivon de tiu senfine laboranta
kaj sindonema honora membro de UEA, je kies laborĉambropordon oni
rajtis frapi nur katastrofokaze, duaflanke gravajn aspektojn de liaj
esperantologiaj principoj, kaj lastaflanke la influojn de liaj
priplanlingvaj spertoj super laborprincipoj por etnaj
lingvoj. Praktike montriĝos interalie la enciklopedia kaj
maŝinfaka vortaroj, kiuj spegulas la fruajn elstarajn atingojn de
tiu pioniro de esperantologio.
—
Mélanie Maradan estas svisa tradukisto–terminologiisto, kiu
esperantiĝis 2008 kungajninte lingvan konkurson de ĝeneva
Esperanto-grupo. Ŝi laboris pri nociobazita terminologia datumbazo
en la centra oficejo de la Internacia organizaĵo por normigado
(ISO). Post translokiĝo de Ĝenevo al Berno kaj poste al
Berlino ŝi samkampe laboris en la publika kaj privata
sektoroj. Movade ŝi estas UEA-komisiito pri terminologiaj
instancoj. Ŝia deziro estas plue evoluigi fakan kunlaboron kaj
sciointerŝanĝojn inter esperantoparolantoj kaj oficialaj
ekstermovadaj organizaĵoj kiel la Internacia informejo pri
terminologio (Infoterm) kaj la teknika komitato de ISO pri
terminologio (ISO/TC 37). Libertempe ŝi okupiĝas pri la
terminologiaj aspektoj de Scienca Revuo.
Retpoŝta adreso: maradan@uea.org, melmaradan@yahoo.fr
—
La adreso de tiu ĉi paĝo
estas:
www.cb.uu.se/~kiselman/hanojo2012.html. Lastfoje aktualigita
2021-04-29. Al la komenca paĝo de la
retejo de Christer Kiselman.